Στόχος της εκπαίδευσης

09-09-2014

«Στόχος της εκπαίδευσης δεν είναι πως οι μαθητές θα βγουν καλοί μηχανικοί, τεχνίτες, γιατροί, δικηγόροι κ.α. αλλά το πώς θα βγουν έχοντας τα εφόδια της αλήθειας, της δικαιοσύνης, της αγάπης, της αρετής. Αν δεν ληφθεί μέριμνα για μια τέτοια εκπαίδευση, τότε αρνούμαστε στα παιδιά κάτι που στην ουσία τους οφείλουμε.»

Στα λόγια αυτά του ακαδημαϊκού και φιλόσοφου Σ. Ραντακρίσναν καθρεφτίζεται όλη η αλήθεια της σημερινής παγκόσμιας κοινωνικής παρακμής. Μέσα από την άγνοιά μας καταφέραμε να δομήσουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα, όπου το βάρος δόθηκε στην απόκτηση πληροφοριών –τις οποίες στρεβλά ονομάσαμε γνώση-  καθώς και στην καλλιέργεια εγκεφάλων, που ανταγωνίζονται στην απομνημόνευση όλο και μεγαλύτερου όγκου τέτοιων πληροφοριών. 

Κοινωνιολόγοι, φιλόσοφοι και άλλοι αναλυτές των μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων, που ταλανίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο, συμφωνούν ότι ζούμε σε μια εποχή παρακμής, στην οποία οι διαχρονικές και πανανθρώπινες αξίες έχουν καταπέσει. Και εκεί ακριβώς πρέπει να εντοπίσουμε την αιτία της διάβρωσης των παγκόσμιων κοινωνικών δομών. Στην «πτώση των ανθρωπίνων αξιών». Παραγκωνίστηκαν οι Αξίες που είναι το θεμέλιο κι ο ακρογωνιαίος λίθος του ανθρώπου κι έτσι το οικοδόμημα κατέρρευσε.

Πώς, όμως, μπορούμε να επαναφέρουμε τις αξίες στη ζωή μας, πού βρίσκονται και τι πρέπει να κάνουμε;
Η αλήθεια είναι ότι τις αξίες δεν μπορεί κάποιος να τις αποκτήσει από έξω. Πρέπει να εκμαιευτούν από μέσα, γιατί βρίσκονται κρυμμένες μέσα σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Πρέπει ο καθένας μας να γίνει ένας νέος Σωκράτης για να εκμαιεύσει από μέσα του «το αληθές, το αγαθό και το ωραίο»

«Λάμπει μέσα μου εκείνο που αγνοώ, μα ωστόσο λάμπει», μας λέει τόσο όμορφα ο Οδυσσέας Ελύτης ενώ ο Πλάτωνας, στο Φαίδωνα τονίζει ότι η «γνώση δεν είναι τίποτε άλλο παρά ανάμνηση». 
Εκεί λοιπόν βρίσκεται η λύση. Εκεί πρέπει να στραφεί ο άνθρωπος. Μέσα του. Να ενσκήψει και να ανακαλύψει και πάλι την ομορφιά του, να ξαναθυμηθεί όλες τις αρετές και τις αξίες, που έχουν κοιμηθεί μέσα του.

Επειδή όμως, το ταξίδι της ενδοσκόπησης είναι δύσβατο, ιδιαίτερα στο ξεκίνημα, έρχονται αρωγοί οι δάσκαλοι, οι εκπαιδευτικοί που «ήταν, είναι και θα είναι οι θεμελιώδεις κολώνες για το μέλλον μας» σύμφωνα με τα λόγια του Φεντερίκο Μαγιόρ.

Οι δάσκαλοι, που θα πρέπει και πάλι να γίνουν οι σκαπανείς της ανόρθωσης των ανθρωπίνων αξιών, της ανύψωσης της παιδείας μας, της εδραίωσης των ηθικών αρετών, γιατί «Οι δάσκαλοι περισσότερο από κάθε άλλον, είναι οι φρουροί του πολιτισμού» (Μπέρναρντ Ράσσελ)